Co można zobaczyć w Wiżajnach i okolicy cz. 1

Witam,

Dziś trochę pozwiedzamy Wiżajny i okolice. Więc zaczynamy.
Co można zobaczyć w Wiżajnach?
Napewno kościół. Chociaż sam osobiście w nim nie byłem, bo był zamknięty :). Napewno latem wybiorę się do niego i zrobię kilka zdjęć.
Teraz trochę opisu kościoła.
Kościół murowany powstał w 1825 roku. Wcześniejszy, drewniany uległ spaleniu. W środku znajduje się ołtarz z XVIII w.,  obraz Chrystusa ukrzyżowanego z XIX w., obraz Matki Bożej Ostrobramskiej z 1939 r., drewniana rzeźba Jezusa ukrzyżowanego z XIX w.

W parku możemy zobaczyć pomnik poświęcony marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu.  Pomnik odsłonięto w 1930 roku. Pomnik ufundowali żołnierze 24 Batalonu Korpusu Ochrony Pogranicza i mieszkańcy Wiżajn.
Na pomniku znajduje się pamiątkowa płyta z napisem: " Wodzowi Narodu - 24 Baon K.O.P i społeczeństwo." Nad płytą znajduje się wizerunek marszałka oraz herb Polski z lat 1919-27.

Pomnik

Tablica pamiątkowa na pomniku

Wizerunek marszałka i herb 

Historia Wiżajn

Witam,

Zaczynamy z historią Wiżajn.
A więc, dawno, dawno  na tych terenach mieszkał bałtyjski lud zwany Jaćwingami. W 1253 roku była pierwsza wzmianka o miejscowości Weyze.
Ok 1385r. Nazwa jeziora Wezezen.
1549-Bojar Piotr Łysy z synem zakładają w Puszczy Mereckiej nad jez. Wiżajny dwór w ramach akcji kolonizacyjnej, którą zapoczątkowała królowa Bona, mającej poprzez sprowadzenie kolonizatorów z Mazowsza i Litwy, zatrzymanie ekspansji Prus. Niestety bojar nie utrzymał się długo i na jego miejsce starosta merecki wyznaczył Prokopa Hryhoriewicza. Niedługo powstaje osada.
1574 r. - utworzono parafię.
Niedługo potem zaczęto zakładać wsie i tworzyć starostwo.
Kolonizatorami byli głównie Litwini. Założono m.in. Jegliniszki, Mauda, Hańcza, Ługiele, Smolniki, Dzierwiany, Rogożajny.
Niewiadomo kiedy powstało miasteczko ale w zapiskach parafii Puńsk pod datą z 1606 roku jest wzmianka, że "...droga wiodła obok miasta Wiżajny...".
Na początku Wiżajny miały rynek i cztery ulice:
Stara,
Wierzbołowska,
Siemańska,
Sejwieńska.
1642-Wiżajny mają 8 ulic i 210 rodzin.
Pierwszy znany starosta Wiżajn, Krzysztof Radziwiłł wielki hetman litewski, następnie jego syn Janusz Radziwiłł.
Potop szwedzki przyczynił się do podupadnięcia miasteczka poprzez przemarsze wojsk, pożary.
1659 - Król Jan Kazimierz funduje nowy kościół
1661 - Król Jan Kazimierz funduje szpital i szkołę
11.V.1693 Jan III Sobieski potwierdza prawa miejskie Wiżajn.
1789 - W Wiżajnach mieszka 532 chrześcian i dużo żydów
04.II.1792 Stanisław August Poniatowski potwierdza prawa miejskie Wiżajn.
1808 - W Wiżajnach mieszka 731 katolików i 511 żydów
1823-25 wybudowany neoklasycystyczny kościół
1845 - założono nowy rynek i uregulowano część miasta
1867 - W Wiżajnach mieszka 1172 żydów, 911 ewangelików, 613 katolików
1870 - Wiżajny tracą prawa miejskie
1907 -- koło Polskiej Macierzy Szkolnej
1918 - siedziba gminy
1921 - w Wiżajnach mieszka 1396 mieszkańców
1925 - oddana do użytku szkoła podstawowa w Wiżajnach
31.V-1.IV. 1935 - wystąpienia chłopskie
W Wiżajnach był ulokowana była placówka Korpusu Ochrony Pogranicza, kompania "Wiżajny".
Po wybuchu II wojny światowej Wiżajny zostały włączone do Prus Wscodnich. Mieszkańcy pochodzenia żydowskiego zostali wymordowani przez Niemców.
22.X.1944 Wiżajny zostały wyzwolone przez Armię Czerwoną. Miasteczko zostało zniszczone w 70 procentach.
1963 - pożar Wiżajn

Skiela nazwa Wiżajny.

Witam,

Dziś zajmiemy się pochodzeniem nazwy Wiżajny. Miejscowość ta, tak jak cała Suwalszczyzna położona jest na terenach pojaćwieskich. O Wiżajnach po raz pierwszy wspomniano w dokumentach w roku 1253 pod nazwą Weyze. Prawdopodobnie miejscowość była osadą jaćwieską.
Inna wersja powstania nazwy. Według legendy W XIV w. Była tu karczma, gdyż wiódł tędy szlak kupiecki z Kibart (Litwa, okręg mariampolski) przez Wyłkowyszki (Litwa, okręg mariampolski) do Sejn.  W 1409 w okolicznych puszczach miał polować Jagiełło. Właśnie niedaleko tej karczmy miał upolować tura. Na cześć tego wydarzenia karczmie nadano nazwę "Turowo". W karczmie tej podawano pyszne raki. A że po litewsku raki  to "wežys" więc od tego pochodz nazwa Wiżajny. I cała historia :)

W następnym poście będzie o historii Wiżajn. A że za oknem pada deszcz więc post będzie długi ;)

                                                            Park w Wiżajnach

Wiżajny. Położenie

Witam,

Dzisiaj zaczynamy tamat Wiżajn.
Wiżajny to takie fajne prowincjonalne miasteczko, a dokładniej wieś gminna. Miasteczkiem były kiedyś. W XIX wieku, za cara, jak mówią ludzie straciły prawa miejsckie, ale o tym poźniej napiszę. W Wiżajnach czuć fajny klimat, taki zaściankowy, wręcz kresowy, gdzie czas płynie bardzo wolno lub wręcz się zatrzymał. Wiżajny położone są nad jez. Wiżajny, przy którym latem odbywają się różne festyny.
 Wiżajny są znane z tego, że jest to najzimniejszy region w Polsce, dokładniej na niżu.
Położone są na wysokości 243 m. n.p.m. dlatego jest tak zimno. Jest to najwyżej położona miejscowość na Suwalszczyźnie.

Trochę suchych faktów, może komuś się przyda. Wiżajny położone są na Pojezierzu Wschodniosuwalskim, należącym do Pojezierza Litewskiego.
Niedaleko Wiżajn znajduje sie Rowelska Góra o wysokości 298,19 m.n.p.m., a także tzw. Sudawskie Góry, które biorą swą nazwę od Sudowów. Ale o tym w późniejszych postach.

Wiżajny położone są niedaleko granicy z Litwą i Obwodem Kaliningradzkim, a także z województwem warmińsko-mazurskim. Kiedyś granica województwa warmińsko-mazurskiego była granicą państwową a dokładniej Prus Wschodnich.

O historii i atrakcjach Wiżajn i okolicy napiszę w kolejnych postach.

                                                  Widok na jezioro w Wiżajnach.

Legenda o siei wigierskiej.

A teraz o tem skiela we Wigrach sieja siewzieła.

Kameduli przyjechali z bardzo dalekiego kraju, były nim Włochy. Pośród nich był brat Barnaba, który zajmował się kuchnią. Jego głównym obowiązkiem było przygotowanie posiłku dla przeora. Barnaba miał codziennie ten sam problem: „co przygotować przeorowi na obiad?”. Owo „coś” nie mogło być byle jakie. Powinno bowiem odróżniać się od zwykłych dań biedoty wiejskiej.

Pewnego wieczoru nieopodal kuchni, gdzie siedział braciszek Barnaba, przechodził przeor. Poczuł aromat potraw, które podziałały na jego wyobraźnię. Pomyślał, że chętnie „coś” by zjadł. Cóż, była już późna noc. Przeor zdawał sobie sprawę z tego, że nie może mieć o tej porze zbytnich wymagań. Zapytał więc zapobiegawczo Barnaby o to, co mu jutro zrobi na obiad. Kucharz odpowiedział, że jutro jest post, więc będzie ryba.

 - A jaka ryba?- dopytywał przeor.

Barnaba zaczął po kolei wymieniać wszystkie ryby, które można było w Wigrach złowić. Niestety, przeor tylko kręcił głową i kiedy Barnabie zabrakło już pomysłów, przeor powiedział:

- Wiesz, co bym chętnie zjadł? …sieję!

W umyśle Barnaby zrodziło się pytanie: „skąd niby wezmę dla przeora sieję, kiedy tutaj jej nie ma?!". Myślał i myślał. Wszyscy pogrążyli się w błogim śnie, a on w dalszym ciągu siedział w kuchni, spoglądając na jezioro. Bezustannie powtarzał: „Sieja, sieja…”. Najprawdopodobniej Przeor powiedział to ot tak sobie, ale dla Barnaby nie zrobienie jego wymarzonego posiłku, równałoby się z ujmą na honorze. Wreszcie, powiedział na głos:

- Już bym i samemu diabłu duszę oddał, byle tę sieję dostać na jutrzejszy obiad!

Licho ma dobre uszy, diabeł wnet się zjawił. W gruncie rzeczy też daleko do Barnaby nie miał, bowiem siedział nieopodal i czekał tylko na to, aby zwieść na pokuszenie jakiegoś zakonnika. Kiedy Barnaba wymówił ostatnie słowo, diabeł wpadł przez okno. Pokłonił mu się aż do ziemi, po czym przemówił:

- Bardzo dobrze, że mnie przywołujesz. Nikt inny nie jest bowiem w stanie spełnić twojego życzenia. Tylko ja mogę to uczynić…- zaczął.

Barnaba zląkł się. Chociaż doskonale wiedział, że z diabłem lepiej nie wchodzić w interesy, do umysłu napłynęła mu pewna myśl: „Przechytrzę to diabelskie pomiotło, będę mieć sieję i duszy nie utracę!". W międzyczasie diabeł wyszykował cyrograf i podsunął kucharzowi pod sam nos:

- Podpisz tylko, a jutro na obiadek twój przeor będzie jadł świeżutką sieję.- kusił.

Barnaba widzi, że nie są to przelewki, lecz postanawia brnąć dalej.

- Dobrze. - mówi - Podpiszę, ale pod pewnymi warunkami: Sieję przyniesiesz mi z samych Włoch, żywą i świeżutką, zupełnie tak, jakby była prosto z wody wyciągnięta. I pamiętaj… jeżeli przed świtem nie będzie ryby na tym stole, nasza umowa jest nieważna.

Diabeł zaczął sie krzywić i grymasić. To za daleko, noc jest za krótka i nie zdąży. Ostatecznie przystał na żądania Barnaby, jednak w rzeczywistości owa akceptacja warunków była jedynie przykrywką, aby skłonić kucharza do podpisu cyrografu.

Barnaba wtenczas pomyślał: „Zamarudzi diabeł i nie zdąży, a jak tylko na jutrznię zadzwonią, nie dostanie mnie już w swoje łapy”. Podpisał więc cyrograf, po czym zwrócił się do diabła:

- Idź, nie trać już czasu. Do świtu pozostała zaledwie godzina…

- Za godzinę już tutaj będę! - wrzasnął posłaniec ciemności i wyleciał przez okno.

Barnaba wyjrzał szybko za nim, ale nie było go już widać. Zupełni tak, jakby rozmył się w ciemności. Jedynie wiatr hulał nad jeziorem.

Kucharz zląkł sie straszliwie, cóż uczynił!? Chciał oszukać diabła, lecz to on prawie miał jego duszę w garści. Zaczął potwornie lamentować, tłukł głową o ścianę i nasłuchiwał powrotu posłańca ciemności. Przeor usłyszał jego płacz, błyskawicznie udał się do niego i zapytał:

- Co tobie, bracie Barnabo? Czemu tak strasznie narzekasz?

- Jak mam niby nie płakać, kiedy diabeł za chwilę po moją duszę przyjdzie!?- mówił zrozpaczony, po czym opowiedział o wszystkim przeorowi.

Przeor najpierw go skrzyczał, że dla marnej ryby oddał swoją duszę na wieczne potępienie. Jednak bardzo żal mu było kucharza, zasmucił się. Poczuł się winny, że dla jego zachcianki, Barnabę diabli do piekła porwą. Powiedział mu więc:

- Nie smuć się bracie Barnabo. Dobry Bóg zmiłuje się nad nami i jakiś ratunek przyśle.

Pocieszywszy kucharza, wyszedł i począł chodzić zamyślony po korytarzach. Zastanawiał się, w jaki sposób mógłby przechytrzyć diabła. Zaszedł aż na wieżę klasztorną. Nie wiedział, że tuż za nim idzie anioł stróż Barnaby.

Kiedy z wysokiej wieży spojrzał na jezioro, dojrzał nad samą taflą wody nisko lecącego diabła. Krzyknął przerażony, po czym szybko przeżegnał się. Nagle, anioł Barnaby szepnął mu do ucha:

- Łap za sznur i dzwoń ile sił, tylko prędko!

Posłuchał przeor anioła i zaczął dzwonić na jutrznię, choć było przed czasem. Uwiesił się u sznura i rozkołysał dzwon. W klasztorze zrobił sie ruch. Ojcowie zaczęli iść do kaplicy na modły, a Barnaba w swojej kuchni upadł krzyżem. Dziękował Bogu za ratunek. Kiedy diabeł usłyszał dzwony, będąc wówczas już bardzo blisko okna, zazgrzytał zębami ze złości. Nie mogąc już nic uczynić Barnabie, albowiem do klasztoru nie miał już wstępu, ścisnął pazurami biedną sieję i wrzucił ją do jeziora.

Od owego czasu, ryba zwana sieją, na dobre zagościła w Wigrach. Diabeł nigdy nie podarował sobie tego, że dał się zwieść zakonnikom, dlatego każdej nocy lata nad taflą jeziora i jak dmuchnie w wodę, pojawia się ogromna fala. Znika jeszcze zanim dosięga brzegu.

Od następnego postu bierzemy się za Wiżajny.

Wigry. Zakonnik i Wigryna

Witam,

Dzisiaj w ramach odewania od regułek, legenda o zakochanym kamedule w wersji gwarowej.

Zakonnik i Wigryna

Wieta, ze u tech kamedułów bramy byli zaperte na dycht, ale jeden jekości stamtela wylaz.  Abo śprytny taki buł i bez mur przebryknoł, abo temu furtianoju cegości do arbaty nakrusuł otumaniuł i ten zadrzymnoł i bramy nie dopilał.
Kameduła siła casu, sieśwendał kole iziora. Az przypociemek zrobiułsie, a w tech gięstwinach to wiadomo-choć ocy wykol. Przedumał jon, ze nigdziej nie pódzie, bo diabuł jesce w jakie oparcysko moze wewlec. Usiat w karakucki i bedzie tak do widnia merwieć. A to juzej pod jesień sło, nocy zimne i od wody ciągnie, do renia bułby bracisiek okargolał na wcalej. Ale Pambog nad niem sieulitował. Jek w sam raz leciała tamtędej do chałupy, mocno sieśpiesając, Wigryna-corka osocnika, a joni w lesie siedzieli bo ojciec buł w krolewskiej słuzbie, zeb puscy pilać i w polowaniach pomagać. Dziewcyna, do chodzenia po lesie nawet i wiecorowo poro przywyksy-niesiewyrasiła kameduły, lo sierozpytała co i jek i zabrała zakonnika do chałupy. A jek jon siezagrzał i buł juzej najatsysie, to tylo trocha pogadał i zacoł budykować, bo śpik jego morzuł. Z renia, ciut świt, Wigryna obudziła kamedułe, zeb per cem prędzej do klaśtoru, to moze nicht niesiezmetrzy, ze jego ciort dzieści nosiuł.
Ale przeor juzej o niem wiedział, apramende dał, a jesce jek obacuł, ze bracisiek jakieści odmieniony, zadumany, ocoma patrzy, a mało co widzi-kazał wsadzić kamedułe za kare, i zeb zadurzenie jemu z głowy wywietrzało, do wiezy zegarowej, a niechtorne mowio, ze do takiej maluśkiej ukrągłej kaplicki, co dotela kole drogi przed klaśtorem stoi. Zakonnik nie  n chleba, ni wody, lo o tej Wigrynie dumał. Fejna była, carniawa, śmagła, ocy jek węgli. I biedacysko-cy z głodu, cy od tej miłości-wzioł i pomer. W ten sam cas pomerła i dziewcyna, bo i jona straśnie kamedułe nawidziała i bez niego zyć nie mogła.
I odtela koznego roku w sierzpniu, bo to jekuratnie kiedyści byli imieniny Wigryny, na wigierskim izirze siepokazuje w nocy wyspa biała jek welon, bo siła na tej wyspie brzeziny-i z jenego konca idzie kameduła, z drugiego leśna dziewcyna. Jek juzej majo spotkaćsie-przeor, abo jego duch, przylatuje straśnem wiatrzem, fali siezabijajo wyzej klaśtornego muru, bełwany carne na wodzie i wyspa siezatapia. I ta jestuj juzej bez dwieście lat.
Ale musita wiedzieć, ze duch przeora moc nad zakonnikiem i Wigryno straci, zeli kiedy we Wigrach sienajdzie taka para, co bedzie miłowaćsie jesce więc jek bracisek z klaśtoru i corka osocnika. Wtedy kameduła i Wigryna bedo na brzozowej wyspie zyć długo i w wielgiem scęściu. W razie by dzie chto zasłychhnoł, ze jestuj takie, co straśnie kochajosie-to nich jem redzi, zeb na krzydłach leci nad te Wigry. Tylko to musi być jek sienalezy: chłop i baba, nie jakieście odmianki.

I cała legenda. Może jak będziecie na Wigrach to zobaczycie te wyspy i zakochanych zakonnika i Wigrynę i uwolnicie ich z zaklęcia przeora :)

Widok na Wigierskie izioro  i klaśtor z plaży w Starym Folwarku.

Wigry

Witam,
 Dzisiaj zajmiemy się Wigrami. Wigry jest to wieś położona nad jez. Wigry. Nazwa jest pochodzenia jaćwieskiego. Wg jednej z legend gdy Wielki Książe Litewski wracał z wyprawy wojennej zatrzymał się w tej okolicy aby odpocząć. Spotkał wtedy czterech brodatych mężczyzn. Zapytał się kim są, a oni odpowiedzieli,że mężczyznami. "Vyrai" w języku jaćwieskim oznacza  mężczyźni. Wirold nie znając nazwy jeziora zaczął je nazywać Vyru, a następnie Vygriu.
 Inna wersja mówi o tym, że to Jagiełło podczas polowania spotkał owych brodatych mężczyzn.
Tyle z legend. Najprawdopodobniej nazwa jeziora pochodzi od jaćwieskiego "Vingrus" - krzywy, kręty, falujący. Z kolei od nazwy jeziora swoją nazwę wzięła wieś.
A z czego słyną Wigry? Oczywiściez przepięknego klasztoru.
Jest to były kasztor pokamedulski.
A skąd wzięli się Kameduli nad Wigrami?
Zacznijmy od tego, że w 1655 roku Szwedzi zaatakowali Polskę. I w niedługim czasie Rzeczpospolita została opanowana prawie w całości przez Szwedów, a także Rosjan.
Wtedy to, w 1656 roku, doładnie 1 kwietnia podczas mszy świętej w katedrze Wniebowzięcia Najświętrzej Maryi Panny we Lwowie, król Polski Jan II Kazimierz Waza ślubował m.in. , że jak tylko okupanci zostaną wyparci to poprpawi los mieszczan i chłopów. To były tzw "Śluby lwowskie".
Po wygranej wojnie król postanowił wypełnić owe śluby i aktem 6 stycznia 1667 roku przekazał Jezioro Wigierskie wraz z kawałkiem puszczy kamedułom. Początkowo kameduli mieszkali we dworze. Lecz ten spłonął w 1671. Wtedy zaczęto budowę murowanego kościoła i zabudowań klasztornych.

                                             Widok na kościół w Wigrach i eremy.

W zatoce jeziora założyli staw rybny, na wyspie sad, ogród botaniczny i zwierzyniec. Kameduli prowadzili intensywną akcję osadniczą. Do dóbr klaztornych należało także miasto Suwałki, które założyli.
W 1800 roku dobra klasztorne zostały skonfiskowane przez władze pruskie, a kameduli wysiedleni.  Kościół był niszczony w 1915 i 44 roku. Po wojnie został odbudowany. Zabudowania zaś w latach 1967-74.
Do dnia dzisiejszego odbudowano kościół, eremy, refektarz, domek furtiana, kaplicę kanclerską i wieżę zegarową.

Pod kościołem znajdują się katakumby z kośćmi zakonników, których chowano w niszach na deskach, a pod głowy kładziono cegły. Jeżeli już nie było miejsca to kości składano w bezimiennym wspólnym grobie pod kościołem.
Nisze te zostały splądrowane przez niemców w czasie wojny.

Wigry znajdują się na terenie Wigierskiegio Parku Narodowego.

Kasztor Wigierski z zewnątrz.

Wnętrze kościoła jest odrestaurowane. Praktycznie całe wyposarzenie zostało zniszczone i wywiezione w czasie wojen.

W podziemiach kościoła, gdzie znajdują się szczątki kamedułów, na ścianie znajduje się malowidło taniec śmierci, która zaprasza mnicha do tańca

W Wigrach w dniach 8-10 czerwca 1999 r. przebywał  Jan Paweł II w czasie pielgrzymki do Polski. Miał specjalnie przygotowany pokój.

Wigry to naprawdę miejsce warte odwiedzenia. Sam tam jestem co najmniej raz w roku.

Zamkowa góra, Szurpiły.

Witam,

Teraz w kolejnych postach, będę próbował wyjaśniach pochodzenie nazw ciekawszych miejsc i miejscowości Suwalszczyzny,które pochodzą lub mogą pochodzić od Jaćwingów.
Dziś zajmiemy się Zamkową Górą i Szurpiłami.
Zamkowa góra to dość ciekawe miejsce, które położone jest w Suwalskim Parku Krajobrazowym. Góra ta wznosi się 228,1 m.n.p.m. A wierzchołek góry wznosi się ponad 45 m. nad taflę otaczających je czterech jezior: Szurpiły, Jeglówek, Jeglóweczek i Kluczysko zwane też Tchliczysko.
Nazwa Góra Zamkowa pochodzi od grodziska jaćwieskiego, które powstało tu w X w. i istniało do wieku XIII, kiedy to  ziemie te zostały zdobyte przez Krzyżaków. Był to jeden z najsłynniejsych grodów w całej Sudowii i jedno z najładniejszych miejsc na Suwalszczyźnie. Był ostatnim bastionem obrony przed krzyżakam. Ale nie ma dowodów na to, że został on zdobyty siłą. Prawdopodobnie osadnictwo w tej okolicy istniało jeszcze na początku XIV w.
 Z Zamkową Górą i Szurpiłami związana jest postać Szjurpy. Był on kimś ważnym, być może władcą tych ziem. A znamy go dlatego bo został zanotowany w Latopisie Wołyńskim pod rokiem 1273 jako poseł, który wyruszył w poselstwie na Ruś aby negocjować pokój, tzn aby odziały ruskie dalej nie szły.
Najprawdopodobniej od Szjurpy pochodzi nazwa jeziora i miejscowości Szurpiły.
Prawdopodobnie pierwotnie nazwa odnosiła się także do Zamkowej Góry, "Šurpapilis"-gród Szjurpy.
No to wiemy także skąd pochodzi nazwa miejscowości Szurpiły, od Szjurpy.
Inna wersja pochodzenia nazwy: od litewskiego Šiurpus - straszny i pilis dwór, czyli "Straszny Dwór".
Wieś ta została założona przez kamedułów wigierskich w 1685 roku.
Nazwa Szurpiły odnosi się także do znajdującego się tu jeziora.
Z jeziorem Szurpiły związana jest legenda o Jegli i bogu Żaltisie, którą tu przytoczę.

"Scerna prawda o Jegli.

Kiedyści te nase ziemi trzymali Litwiny, moze bedzie z pientset lat temu. To wtedy w tech surpilskich lasach takie jene ludzi siedzieli, co mieli na okolice najfejniejse corkie; baba-rzepa - mowie wam. Jegla sienazywała. Zalotnikow miała cemer, kozny chciał z niom siezenić, swaty jechali co i rus. Jej ojciec buł leśnem straźnikiem, a niechtorne powiedajo, ze i bartnikiem. Zeli tak, to buł bogaty. Moze i bez to Jegla w tech abśtyfikantach tak przeberscała i zadnem niesieozeniła.
Jednego razu pierze jona kijanko w surpilskiem izierze jekieście firanki abo kosuli i patrzy - a tu złotny wąz mygnoł jek słonko po falach. To buł litewski bog wody - Źaltis . Obacuł. Jegle i odtela tęgo jo nawidział. Az w chtorneście subote przyjechał w swaty. Ćtery koni, brycka, fest siory, klucy przy niech złotne.
- O, za tego to jo, póde - powieda Jegla.
I choć ojcy trocha marmolili, sieozeniła z Źaltisem, a jon tak zrobiuł, ze dziewcyna mogła zyć pod wodo - w podwodnech pałacach.
Siła casu minęło i Jegla miała juzej dwa syny i jene corkie - tatek by dzisiej powiedzieć: dwa bachury i jene bachurzyce. Dzieci - nima co - fejne byli i rośli jek na drozdzach.
Az Jegli siezachciało obacyć, jek tam ojcy zyjo. Źaltis nie zabraniał opuskać pałacu. Przysła do starego domu, ojciec i matka byli juzej pomersy, tylo braty sieostali. A joni ani ugotować, ani pozamietać. W chałupie brudno,  głodno. Biedullka. Proso, beco ślozamy, zep siostra sieostała i jem pomagała, ale Jegle ciągnie do pałacu i Źaltisa. Wtedy braty wycmanili od jej dzieciow tajemne zaklęcie i wywołali na brzeg iziora złotnego węza. I tamuj jego zakatrupili, podumawsy, ze jek nie bedzie Źaltisa, to Jegla pod wode sama nie pódzie.
Ale najwaźniejsy bog - Perkunas - straśnie sierozezłował i za kare jenego i drugiego brata Jegli zamieniuł w dwa wielgie kamieni. Joni lezo do dziś dnia kole Zamkowej Gory od wschodniej strony. A zep Jegla i jej dzieci bez całe zycie nie beceli i nie wyrzekali - Perkunas jem ulzuł i chłopców zamieniuł w jesionek, a coreckie - bojące strachniące - w osinke, chtorna az dotela ze strachu drzy, a jej liści sietrzenso nawet jek i wiatrzu nima.
Jegle zamieniuł Perkunas w świerk - i bez to po suwalsku świerk sienazywa jeglaska. Moze i te iziorka kole Gory Zamkowej, Kościelnej i Cmentarnej nazywajosie od Jegli - Jeglowek i Jeglowecek. Nawet i wioska była Jeglowek, choć tylo jene ludzi w niej siedzieli.
A cy to wsytko prawda?
Unegdej pośli dwa chłopy spiłować kole surpilskiego iziora fejne jeglaskie, bo na cości była jem potrzebna. Patrzajo: śmagła, komel fest, gałęziow nie za siła, bedo rznońć. Jek tylko piła wesła zęboma pod kore - poleciała krew. Siewyrasili chłopy i chodu. Az kole chałupy powieda jeden do drugiego: - Wies co, Kazień, chiba to ta Jegla była!
- Jo, jo, a Boze to jona..."

To teraz jak usłyszycie, będąc na Suwalszczyźnie, słowo "jeglaska" to będziecie już wiedzieć, że to świerk. I wiecie skąd nazwy jezior Jeglówek i Jeglóweczek.

Pochodzenie nazw na Suwalszczyźnie, cz. 1

Witam,

Zastanawialiście się kiedyś skąd pochodzą dość egzotyczne nazwy tej krainy? Np.
Wiżajny, Hańcza czy Wigry. Więc, kiedyś, w zamieszchłej przeszłości ziemie te zamieszkiwali Jaćwingowie bądź Sudowianie jak kto woli. Był to podobnie jak Litwini bądź Łotysze lud bałtyjski. Wytworzył on na tych terenach dość ciekawą kulturę. Ale, że był to lud pogański, to był nękany przez sąsiadów. Kres Jaćwingom zadali krzyżacy, którzy pokonali ich ostatecznie w 1283 roku. Wtedy poddał się krzyżakom ostatni wielki wódz jaćwieski Skomand.
Jaćwingowie zostali przesiedleni na Sambię tzw. sudawski kąt. Część uciekła na Litwę, Grodzieńszczyznę, i na Mazowsze.
Zapewne ci co zostali, ukryci gdzieś w gęstych lasach regionu, przechowali nazwy częsci miejsc aż do powtórnej kolonizacji tego regionu.
Oprócz nazw geograficnych, po Jaćwingach pozostały także nazwiska, które są zapewne przekształconymi imionami, np. Krejpcio, Waraksa.

W miarę pisania bloga będę objaśniał część nazw, skąd pochodzą i co oznaczają.

Skąd nazwa Suwalszczyzna. Skiela nazwa Suwalscyzna.

Witam,

Aby trochę rozluźnić się po tym całym wymienianiu miejscowości Suwalszczyzny, przedstawię teraz skąd pochodzi nazwa Suwalszczyzna.
Będzie to legenda w gwarze suwalskiej. Bo tak samo jak Ślązacy, czy Górale, mieszkańcy Suwalszczyzny także mają swoją gwarę.

 "Skiela ta nasa nazwa?

Buł maj i nocy pachnieli jaśminamy i ceremcho, a jebłonki to jekby chto śniegiem obsypał. Az powietrze było gięste od zapachu i do ocow sielepiło. We dworze dziedzica Suwały spał młody dziedzic i cości chiba fejnego jemu sieśniło, bo bez sen marmoluł pod nosem, ale śmiejącysie.
To jakieścia zjawa z niem gadała.-Wyjdź-powieda-do ogrodu i wypijz iścia kropelkie wody. Młody dziedzic w te pore sieobudziuł i poleciał do sadu pić z iścia wode. Wtedy obacuł zjawe zywe i prawdziwe. Odziana była w sukienkie zemgły, ocy miała jek woda w ancenskiem izierze, a włosy siefalowali, tatek by po psenicy wiatrz leciał.
I powieda jona tak:-Koznego wiecora, jek słonko juzej sieślizga po wodzie, a ja siekąpie, to rybaki wracajo dodom i joni straśnie roco i narzekajo, ze bieda, ze pan niedobry, ciśnie, a dzieci głodne i bose. Nie zwodze, głos bez izioro niesie, jekby chto kole ucha gadał. Casem siezamieniam we wiatrz i latam po gorach, mamorach, łonkach, po podworzach. Marnie ludzi zyjo i tez narzekajo, bo dworskie zarządcy wzieli jech wcalej wzanic. Ty, dziedzicu, tak nie rządź.
- Tos ja nie rządze, to moj ojciec-odpowiedział, ale dziewcyny juzej nie było. Dumał nad tem młody Suwała do śwytu. Nawet śpik jego nie brał. Stary pan niedługo pomer. Suwała pojechał konno bez swoje kraine obacyć, jak ludzi zyjo. Jo, marnie.
Przejechał gory, doliny, gadał z oracamy, rybakamy, casem jakieściego podroślaka zacepiuł. Nicht nie mowiuł, ze dziedzic dobry.
Prawde scerne zjawa gadała. Trzeba bedzie nacej rządzić nizeli ojciec-podumał Suwała. I odtela było co i rus to lepiej, a młody dziedzic nawet sieozeniuł z prosto i biedno panno.
Po dziesięciuch latach sietrafiło wielgie niescęście. Suwała buł na polowaniu i medźwiedź jego łapo carapnoł. Tęgo posarpał, w śpledry.
Juzej przy śmierci-powieda jon do zonki:-Rządź terez ty, Ludmiło, rządź mądrze to piękno ziemio i bądź dobra la ludzi. I jek bezemgłe usłysał:-To ja, ta zjawa, byłam twojo zonko. We wiecory, jek słońce pójdzie łuscyć wode, bedziem stale siespotykać nad izioroma. A o rządy niesiefrasuj, bedzie tak, jekbyś to ty buł zywy. I twoje imienie nigdy nie zaginie. Bo ta nasa piękna ziemia bedzie odtela nazywaćsie - Suwalscyzna."

Miejscowości Suwalszczyzny, powiat augustowski

Ostatnim z powiatów Suwalszczyzny jest powiat augustowski.

Powiat augustowski.
Siedziba powiatu: Augustów( miasto uzdrowiskowe).

Gminy powiatu:
- Augustów,
- Lipsk,
- Bargłów Kościelny,
- Sztabin,
- Nowinka,
- Płaska.

Gmina Augustów.
Siedziba gminy: Augustów
Miejscowości gminy:
Białobrzegi, Biernatki, Bór, Chomontowo, Czarnucha, Czerkiesy, Gabowe Grądy,
 Gliniski, Grabowo-Kolonie, Grabowo-Wieś, Góry, Jabłońskie, Janówka, Jeziorki, Kolnica, Komaszówka, Mazurki, Mikołajówek, Naddawki, Netta I, Netta II, Netta-Folwark, Obuchowizna, Osowy Grąd, Ponizie, Posielanie, Promiski, Pruska Mała, Pruska Wielka, Rutki Nowe, Rutki Stare,Stuczanka, Rzepiski, Świderek, Topiłówka, Topiłówka(osada leśna), Turówka, Twardy Róg, Uścianki, Zielone, Żarnowo I, Żarnowo II, Żarnowo III

Gmina Lipsk.
Siedziba gminy: Lipsk
Miejscowości gminy:
Bartniki, Dolinczany Nowe, Dolinczany Stare, Dulkowszczyzna, Jaczniki, Jałowo, Jasionowo, Kolonie Lipsk, Kopczany, Krasne, Kurianka, Lichosielce, Lipsk Murowany, Lubinowo, Lipszczany, Nowe Leśne Bohatery, Nowy Lipsk, Nowy Rogożyn, Podwołkuszne, Rakowicze. Rogożynek, Rygałówka, Siółko, Skieblewo, Sołojewszczyzna, Stare Leśne Bohatery, Starożyńce, Stary Rogożyn, Wołkusz, Wyżarne, Żabickie

Gmina Bargłów Kościelny
Siedziba gminy: Bargłów Kościelny.
Miejscowości gminy:
Bargłów Dworny, Bargłów Kościelny, Bargłówka, Barszcze, Brzozówka, Bułkowizna, Dreństwo, Górskie, Judziki, Kamionka Nowa, Kamionka Stara, Karpa, Komorniki, Kresy, Kroszewo, Kroszówka, Kukowo, Lipowo, Łabętnik, Mamarta, Nowiny Bargłowskie, Nowiny Stare, Piekutowo, Pieńki, Pomiany, Popowo, Pruska, Reszki, Rumiejki, Solistówka, Sosnowo, Tajenko, Tajno Łanowe, Tajno Podjeziorne, Tajno Stare, Tobyłka, Wólka Karwowska, Żrobki.

Gmina Sztabin.
Siedziba gminy: Sztabin
Miejscowości gminy:
Andrzejewo,Balinka, Brzozowe Grądy, Brzozowe Grądy (leśniczówka), Budziski, Cisów, Chomaszewo, Czarniewo, Czarny Las, Dębowo, Długie, Ewy, Fiedorowizna, Grzędy, Hruskie, Huta, Jagłowo, Jaminy, Janówek, Jasionowo, Jasionowo Dębowskie, Jastrzębna Pierwsza, Jastrzębna Druga, Jaziewo, Kamień, Karoliny, Klonowo, Kolonie Jasionowo, Komaszówka, Kopiec, Kopytkowo, Krasnoborki, Krasnybór, Kryłatka, Kunicha, Lebiedzin, Lipowo, Łubianka, Mogilnice, Motułka, Ostrowie, Podcisówek, Polkowo, Rogowo, Sosnowo, Sztabin, Ściokła, Wilcze Bagno, Wilkownia, Wolne, Wrotki, Żmojdak.

Gmina Nowinka.
Siedziba gminy: Nowinka
Miejscowości gmiy:
Ateny, Ateny(osada),  Barszczowa Góra, Blizna, Blizna(osada), Bryzgiel, Busznica, Cisówek, Danowskie, Gatne Drugie, Gatne Pierwsze, Józefowo, Juryzdyka, Kopanica, Krusznik, Monkinie, Nowinka, Nowinka(osada leśna), Olszanka, Osińska Buda, Pijawne Polskie, Pijawne Ruskie, Pijawne, Podkrólówek, Podnowinka, Podnowinka (osada), Powały, Sokolne, Strękowizna, Szczeberka, Szczebra, Szczebra(osada leśna),  Szczepki, Szczepki(gajówka ileśniczówka), Tobołowo, Walne, Zakąty.

Gmina Płaska.
Siedziba gminy: Płaska
Miejscowości gminy:
Dalny Las, Gorczyca, Gruszki, Hanus ( gajówka i leśniczówka), Jałowy Róg. Jazy, Kielmin, Kopanica, Księży Mostek, Kudrynki, Lipiny, Lubinowo,  Macharce, Mały Borek, Mikaszówka, Mołowiste, Muły, Osienniki, Ostryńskie, Perkuć, Płaska, Podmacharce, Przewięź, Tartak, Rubcowo, Rudawka, Rygol, Serski Las, Serwy, Strzelcowizna, Sucha Rzeczka, Trzy Kopce.

I jakoś przebrnęliśmy przez wszystkie miejscowości. Ale warto było. Teraz już nikt się nie pomyli gdzie jest, czy na Mazurach czy na Suwalszczyźnie.

Miejscowości Suwalszczyzny, powiat sejnieński

Witam,

Dziś kolejna dawka miejscowości. Zajmiemy się teraz powiatem sejnieńskiem. Powiat sejnieński jest o tyle ciekawy, gdyż mieszka tu sporo mniejszości litewskiej, głównie w gminie Puński. I niektóre nazwy miejscowości zapisywane są w dwóch językach: polskim i litewskim. Przy wypisywaniu miejscowości także będę podawał dwie nazwy. Więc zaczynamy.

Powiat sejnieński.
Siedziba powiatu: Sejny

Gminy powiatu:
- Sejny,
- Krasnopol,
- Puńsk,
- Giby.

Gmina Sejny.
Siedziba gminy: Sejny
Miejscowości gminy:
Babańce, Berżniki, Berżniki-Folwark, Berżałowce, Berżałowce-Gajówka, Bosse, Bubele, Burbiszki, Degucie, Dubowo, Dusznica, Dworczysko, Gawieniańce, Grudziewszczyzna, Gryszkańce, Hołny Majera, Hołny Wolmera, Jenorajście, Jodeliszki, Kielczany, Klejwy, Klejwy (Klejwy), Kolonia, Kolonia Sejny, Konstantynówka, Krasnogruda, Krasnowo, Krejwińce, Lasanka, Łumbie, Markiszki, Marynowo, Marynowo-Kolonia, Nowosady, Nożegary, Ogrodniki, Olszanka, Poćkuny, Podlaski, Posejanka, Posejny, Półkoty, Rachelany, Radziucie, Radziuszki, Rynkojeziory, Sumowo, Sztabinki, Świackie, Wigrańce, Wigrańce-Leśniczówka, Zaleskie, Zaruby, Żegary.

Gmina Krasnopol.
Siedziba gminy: Krasnopol
Miejscowości gminy:
Aleksandrowo, Boksze Nowe, Buda Ruska, Budzisko, Czarna Buchta, Czerwony Krzyż, Głuszyn, Gremzdel, Gremzdy Polskie, Jegliniec, Jeglówek, Jeziorki, Krasne, Krasnopol, Królówek, Krucieniszki, Linówek, Łopuchowo, Maćkowa Ruda, Maćkowa Ruda (osada leśna), Michnowce, Mikołajewo, Murowany Most, , Orlinek, Pawłówka, Piotrowa Dąbrowa, Remieńkiń, Romanowce, Rosochaty Róg, Rudawka, Rutka Pachuckich, Ryżówka, Skustele, Smolany Dąb, Stabieńszczyzna, Teklinowo, Wysoka Góra, Żłobin, Żubronajcie, Żubrówka Nowa, Żubrówka Stara.

Gmina Giby.
Siedziba gminy: Giby
Miejscowości gminy:
Aleksiejówka, Baraki, Białogóry, Białorzeczka, Białowierśnie, Budwieć, Budwieć (gajówka), Chylinki, Czarna Hańcza, Daniłowce, Dworczysko, Dworaczysko (leśniczówka), Dziemianiówka, Frącki, Gibasówka, Giby, Giby(gajówka i leśniczówka), Głęboka Biel, Głęboki Bród, Gulbin, Gulbin(gajówka i leśniczówka), Iwanówka, Karolin, Konstantynówka, Krasne, Kukle, Lipowo, Maćkowa Ruda, Muły, Muły(gajówka), Okółek, Pogorzelec, Pogorzelec(leśniczówka), Pomorze, Posejnele, Posejnele(gajówka), Rygol, Szlamy, Sarnetki, Stanowisko, Studziany Las, Tartaczysko, Tatarczysko(gajówka), Wielki Bór, Wierśnie, Wierśnie(gajówka), Wiłkokuk(gajówka i leśniczówka), Wronie Góry, Wysoki Most, Zelwa.

Gmina Puńsk.
Siedziba gminy: Puńsk(Punskas)
Miejscowości gmiy:
Boksze-Osada(Bokšiai), Boksze Stare(Senieji Bokšiai), Buda Zawidugierska(Vidugirių Būda), Buraki(Burokai), Dowiaciszki(Dievetiškė), Dziedziule(Didžiuliai), Giłujsze(Giluišiai), Kalinowo(Kalinavas), Kompocie(Kampuočiai), Krejwiany(Kreivėnai), Nowiniki(Navinykai), Ogórki(Agurkiai), Oszkinie(Ožkiniai), Pełele(Peleliai), Poluńce(Paliūnai), Przystawańce(Pristavonys), Puńsk(Punskas), Rejsztokiemie(Rastiniai), Sankury(Sankūrai), Sejwy(Seivai), Skarkiszki(Skarkiškiai), Smolany, Szlinokiemie(Šlynakiemis), Szołtany, Tauroszyszki(Taurusiškės), Trakiszki(Trakiškės), Trompole(Trumpalis), Widugiery(Vidugiriai), Wiłkopedzie(Vilkapėdžiai), Wojciuliszki(Vaičiuliškės), Wojtokiemie(Vaitakiemis), Wołyńce(Valinčiai), Żwikiele(Žvikeliai).

W gminie Puńsk językiem pomocniczym jest język litewski, z racji sporej mniejszości litewskiej.

Miejscowości Suwalszczyzny, powiat suwalski cz.2

Gmina Raczki.
Siedziba gminy: Raczki
Miejscowości:
Bakaniuk, Bolesty, Chodźki, Dowspuda, Franciszkowo, Jankielówka, Jaśki, Józefowo, Koniecbór, Korytki, Krukówek, Kurianki Drugie, Kurianki Pierwsze, Lipowo, Lipówka, Ludwinowo, Małe Raczki, Moczydły, Planta, Podwysokie, Rabalina, Rudniki,  Sidory, Słoboda, Stoki, Sucha Wieś, Szczodruchy, Szkocja, Wasilówka, Wierciochy, Witówka, Wronowo, Wysokie, Ziółkowo, Żubrynek.

Gmina Przerośl.
Siedziba gminy: Przerośl
Miejscowości: Blenda, Bućki, Hańcza, Iwaniszki, Kolonia Przerośl, Kruszki, Krzywólka, Łanowicze Duże, Łanowicze Małe, Morgi, Nowa Pawłówka, Nowa Przerośl, Olszanka, Prawy Las, Przełomka, Przerośl, Przystajne, Rakówek, Romanówka, Stara Pawłówka, Śmieciuchówka, Wersele, Zarzecze, Zusenko.

Gmina Filipów.
Siedziba gminy: Filipów
Miejscowości: Agrafinówka, Bartnia Góra, Bitkowo, Czarne, Czostków, Filipów,  Filipów Pierwszy, Filipów Drugi, Filipów Trzeci i Filipów Czwarty, Garbas Pierwszy, Garbas Drugi, Huta, Jemieliste, Mieruniszki, Nowa Dębszczyzna, Nowe Motule, Olszanka, Piecki, Rospuda, Smolenka, Stara Dębszczyzna, Stare Motule, Supienie, Szafranki, Tabałówka, Wólka, Zusno.
Miejscowości Mieruniszki(Mierunsken, Merunen) i Garbas Drugi(Garbassen) przed wojną znajdowały się w granicach Prus Wschodnich.

Gmina Suwałki.
Siedziba gminy: Suwałki
Miejscowości: Biała Woda, Białe, Bobrowisko, Bród Mały, Bród Nowy, Bród Stary, Burdeniszki, Cimochowizna, Czarnakowizna, Czerwony Folwark, Dubowo Drugie, Dubowo Pierwsze, Gawrych Ruda, Gielniewo, Huta, Korkliny, Korobiec, Kropiwne Nowe, Kropiwne Stare, Krzywe, Kuków, Kuków-Folwark, Leszczewek, Leszczewo, Lipniak, Magdalenowo, Mała Huta, Niemcowizna, Nowa Wieś, Okuniowiec, Osinki, Osowa, Piertanie, Płociczno-Osiedle, Płociczno-Tartak, Poddubówek, Potasznia, Przebród, Słupie, Sobolewo, Stary Folwark, Taciewo, Tartak, Trzciane, Turówka Nowa, Turówka Stara, Wasilczyki, Wiatrołuża Pierwsza, Wigry, Wychodne, Zielone Drugie, Zielone Kamedulskie, Zielone Królewskie, Żyliny.

Gmina Jeleniewo.
Siedziba gminy: Jeleniewo
Miejscowości: Bachanowo, Białorogi, Błaskowizna, Czajewszczyzna, Czerwone Bagno, Gulbieniszki, Hultajewo, Ignatówka, Jaczno, Kazimierówka, Krzemianka, Leszczewo, Łopuchowo, Malesowizna, Okrągłe, Podwysokie Jeleniewskie, Prudziszki, Rutka, Rychtyn, Sidorówka, Sidory, Sidory Zapolne, Suchodoły, Sumowo, Szeszupka, Szurpiły, Ścibowo, Udryn, Udziejek, Wodziłki, Wołownia, Zarzecze Jeleniewskie, Żywa Woda.

Gmina Wiżajny.
Siedziba gminy: Wiżajny
Miejscowości: Antosin, Bolcie, Burniszki, Cisówek, Dziadówek, Dzierwany, Grzybina, Jaczne, Jegliniszki, Kamionka, Kłajpeda, Kłajpedka, Laskowskie, Leszkiemie, Ługiele, Makowszczyzna, Marianka, Maszutkinie, Mauda, Mierkinie, Okliny, Poplin, Rogożajny Małe, Rogożajny Wielkie, Soliny, Stankuny, Stara Hańcza, Stołupianka, Sudawskie, Sześciwłóki, Użmauda, Wiłkupie, Wiżgóry, Wysokie, Żelazkowizna.

Gmina Rutka-Tartak.
Siedziba Gminy: Rutka-Tartak
Miejscowości: Baranowo, Bondziszki, Ejszeryszki, Folusz, Ignatowizna, Jałowo, Jasionowo, Kadaryszki, Kleszczówek, Krejwiany, Kupowo, Lizdejki, Michałówka, Olszanka, Pobondzie, Polimonie, Jodoziory, Postawele, Poszeszupie, Poszeszupie-Folwark, Potopy, Rowele, Sikorowizna, Smolnica, Smolniki, Trzcianka, Wierzbiszki.

Gmina Szypliszki.
Siedziba gminy: Szypliszki
Miejscowości: Adamowizna, Aleksandrówka, Andrzejewo, Becejły, Białobłota, Bilwinowo, Budzisko, Czerwonka, Deksznie, Dębniak, Dębowo, Fornetka, Głęboki Rów, Grauże Nowe, Grauże Stare, Jasionowo, Jegliniec, Jeziorki, Kaletnik, Klonorejść, Kociołki, Kolonijki, Krzywólka, Kupowo-Folwark, Lipniak, Lipowo, Łowocie, Majdan, Mały Kaletnik, Mikołajówka, Olszanka, Podwojponie, Pokomsze, Polule, Postawelek, Przejma Mała, Przejma Wielka, Przejma Wysoka, Romaniuki, Rybalnia, Sadzawki, Sitkowizna, Słobódka, Szelment, Szury, Szymanowizna, Wesołowo, Węgielnia, Wiatrołuża Druga, Wojponie, Wygorzel, Zaboryszki, Żubryn, Żyrwiny.

Miejscowości Suwalszczyzny, powiat suwalski cz.1

Teraz wymienię miejscowości znajdujące się na Suwalszczyźnie aby nikt nie pomylił się w jakim jest regionie.
Będę wymieniał powiatami. Jest ich trzy: suwalski, sejnieński, augustowski.

Powiat suwalski.
Siedziba powiatu: Suwałki (największe miasto regionu)
Gminy:
- Suwałki,
- Jeleniewo,
- Szypliszki,
- Bakałarzewo,
- Raczki,
- Przerośl,
- Wiżajny,
- Rutka-Tartak,
- Filipów,

Gmina Bakałarzewo.
Siedziba gminy: Bakałarzewo
Miejscowości:
Aleksandrowo,
Gębalówka,
Góra,
Kamionka Poprzeczna,
Karasiewo,
Klonowa Góra,
Konopki,
Kotowina,
Malinówka,
Maryna,
Matłak,
Nieszki,
Nowa Kamionka,
Nowa Wieś,
Nowy dwór,
Nowy Skazdub,
Orłowo,
Płociczno,
Podwólczanka,
Sadłowina,
Słupie,
Sokołowo,
Stara Chmielówka,
Podgórze,
Stara Kamionka,
Stary Skazdub,
Suchorzec,
Wólka,
Podrabalina,
Wólka-Folwark,
Zajączkowo,
Zajączkowo-Folwark,
Zdręby.

Czy Suwalszczyzna to Mazury?

NIE NIE NIE! Suwalszczyzna nigdy nie była, nie jest i nie będzie częścią Mazur. To są dwie oddziene krainy, których nic nie łączy. Mazury przed wojną należały do Prus Wschodnich i dlatego nie miały z Suwalszczyzną żadnych związków.
Poza tym Mazury leżą na Pojezierzu Mazurskim, a Suwalszczyzna Pojezierzu Litewskim.
Mijając granicę wojewodztwa warmińsko-mazurskiego np. w Cimochach, która przed wojną była granicą państwową wyraźnie widać różnice nawet w zabudowie po jednej i po drugiej stronie granicy.
Jedynie za czasów jaćwieskich obie te krainy tworzyły całość pod nazwą "Jaćwież". Ale o tym w innym poście więcej napiszę.

Suwalszczyzna -gdzie to jest, cd...

Suwalszczyzna na Litwie obejmuje znacznie większy obszar niż w Polsce. Leży między Niemnem i granicą państwową z Polską.

Najmniejsza część Suwalszczyzny położona jest na Białorusi i zajmuje ok 450 km². Nazywana jest Suwalszczyzną Sopoćkińską od największego miasta w regionie. Leży na zachód od Niemna.

Główne miasta regionu to:
- Suwałki w Polsce,
- Mariampol na Litwie,
- Sopoćkinie na Białorusi.

Granice Suwalszczyzny praktycznie pokrywają się z granicami gubernii suwalskiej, która została utworzona w 1867 roku. Oczywiście mówimy o całej Suwalszczyźnie czyli tej w Polsce, na Litwie i Białorusi.

Suwalszczyzna - gdzie to jest

Witam,

Teraz będzie trochę regułek.
" Suwalszczyzna zajmuje 3887km²,zamykając się w prostokącie, którego równoleżnikowy bok ma 60, a południowy 80 km."
"Jeżeli spojrzymy na mapę Polski, to okaże się, że opisywany region od północy i wschodu zamyka granica państwa, od południa - rzeka Biebrza, a od zachodu - granica województwa podlaskiego i warmińsko - mazurskiego."
                                                   

                                                               "Suwalszczyzna - kraina jak baśń. Przewodnik                                                                          po ziemi augustowskiej, sejnieńskiej, suwalskiej."

Do Suwalszczyzny zaliczamy jeszcze Puszczę Romincką (między Gołdapią a Żytkiejmami) , która przed wojną wchodziła w skład Prus Wschodnich, a także wieś Mieruniszki i Garbas II (na trasie Kowale Oleckie - Suwałki), które leżały na granicy po stronie niemieckiej.

Tak mniej więcej wyglądają granice geograficzne tej krainy. Suwalszczyznę można podzielić jeszcze na ziemię suwalską, sejnieńską i augustowską, które pokrywają się z granicami powiatów o tych samych nazwach.

Opisuję tu Suwalszczyznę, która znajduje się po polskiej stronie. Kraina ta rozciąga się jeszcze na Litwę i Białoruś.

Wstęp

Witam,

Blog, który właśnie zaczynam pisać jest o krainie najpiękniejszej pod słońcem, o Suwalszczyźnie. Znajdziecie tu wiele ciekawych informacji na temat jej historii, kultury, obyczajów tu panujących. O ciekawych miejscach z tej krainy, o których słyszeliście, bądź nie.
No to zaczynamy...